मराठी विरुद्धार्थी शब्द शिष्यवृत्ती परीक्षा सरावसंच scholarship exam 

कुशल × अकुशल

चल x अचल

तुलनीय × अतुलनीय

दृश्य × अदृश्य

③नित्य x अनित्य

नियमित × अनियमित

राज्यातील सर्व शाळांमध्ये इ. १ ली ते ९ वी इयत्तांसाठी वार्षिक परीक्षा / संकलित मूल्यमापन / PAT चाचण्यांचे आयोजन एकाच वेळी करणेबाबत pat evaluation exam 

नियंत्रित × अनियंत्रित

निश्चित × अनिश्चित

नीती × अनीती

न्याय x अन्याय

पराजित × अपराजित 

परिचित × अपरिचित

पवित्र x अपवित्र

पारदर्शक × अपारदर्शक

पूर्ण × अपूर्ण

पूर्णांक × अपूर्णांक

बदली प्राधान्य विशेष बदली पोर्टल वर प्राथमिक शिक्षकांच्या प्रोफाईल अद्ययावत करणे बाबत online teacher transfer portal 

प्रकट × अप्रकट

प्रत्यक्ष * अप्रत्यक्ष

प्रमाण × अप्रमाण

प्रशस्त × अप्रशस्त

प्रसन्न × अप्रसन्न

प्रसिद्ध * अप्रसिद्ध

प्रामाणिक * अप्रामाणिक

प्रिय × अप्रिय

मर्यादित × अमर्यादित

मूर्त × अमूर्त

यशस्वी x अयशस्वी

योग्य x अयोग्य

रसिक × अरसिक

रुंद × अरुंद

लिखित x अलिखित

लौकिक × दुलौकिक

विकारी × अविकारी

विचारी × अविचारी

विभक्त × अविभक्त

विवाहित × अविवाहित

विवेकी × अविवेकी

विश्वास x अविश्वास

विस्मरणीय x अविस्मरणीय

वैध × अवैध

व्यवस्थित x अव्यवस्थित

शक्य × अशक्य

शांत × अशांत

शाश्वत x अशाश्वत

शुद्ध * अशुद्ध

शुभ * अशुभ

संतुष्ट * असंतुष्ट

संतोष * असंतोष

सत्य x असत्य

सफल x असफल

सभ्य × असभ्य

समंजस x असमंजस

समर्थ × असमर्थ

समाधान x असमाधान

समान × असमान

सहकार × असहकार

साधारण × असाधारण

साध्य x असाध्य

सामान्य × असामान्य

सुर × असुर

सुरक्षित × असुरक्षित

स्थिर x अस्थिर

स्पष्ट x अस्पष्ट

स्पृश्य × अस्पृश्य

स्वच्छ × अस्वच्छ

स्वस्थ x अस्वस्थ

हिंसा × अहिंसा

 क्षम्य ×अक्षम्य

क्षय × अक्षय

ज्ञात × अज्ञात

ज्ञान × अज्ञान

ज्ञानी × अज्ञानी

इहलौकिक×पारलौकिक

अत्यावश्यक x अनावश्यक

अतिवृष्टी x अनावृष्टी

आकर्षक * अनाकर्षक

प्रगती × अवनती

उपकार x अपकार

नशीबवान × कमनशिबी

शकुन* अपशकुन

सकारण * अकारण

सजीव * निर्जीव

पात्र * अपात्र

ज्ञान * अज्ञान

दर्जेदार × निकृष्ट

जय × पराजय

सकर्मक * अकर्मक

चेतन * अचेतन

सुलभ × दुर्लभ

गुन × दुर्गुण

मान × अपमान

सबला × अबला

एकत्र × अलग

सशक्त × अशक्त

सुकाळ × दुष्काळ

सुगंध × दुर्गंध

सुगम * दुर्गम

सुदैवी × दुर्दैवी

सुपुत्र * कुपुत्र

सुबुद्धी * दुर्बुद्धी

सुबोध × दुर्बोध

यश × अपयश

सुरक्षित * असुरक्षित

प्रख्यात × कुविख्यात

सुवार्ता × दुर्वार्ता

सुविचार × कुविचार

सुशिक्षित × अशिक्षित

सुसंगत × विसंगत

सुसंगती * कुसंगती

संवाद x विसंवाद

सुसह्य x असह्य

स्थिर x अस्थिर

स्मरण × विस्मरण

स्वातंत्र्य * पारतंत्र्य

स्वावलंबी * परावलंबी

सुंदर * कुरूप

स्वकीय × परकीय

स्वतंत्र × परतंत्र

स्वदेश × परदेश

होकार * नकार

कुख्यात × सुविख्यात

सुशिक्षित × अशिक्षित

समज × गैरसमज

सावध x बेसावध

सूर × बेसूर

सोय × गैरसोय

हजर × गैरहजर

हिशोब × बेहिशेबी

जबाबदार × बेजबाबदार

पगारी × बिनपगारी

मान x अवमान

लागू × गैरलागू

शिस्त × गैरशिस्त

शिस्त × बेशिस्त

इमानी × बेईमान

कायदेशीर × बेकायदेशीर

कृपा × अवकृपा

गुण × अवगुण

दुर्गुनी × अवगुणी

चूक × बिनचूक

× निरपराधी

आधार * निराधार

निरपराधी × अपराधी

आशा × निराशा

उपद्रवी × निरुपद्रवी

उत्साही * निरुत्साही

उपयोगी × निरुपयोगी

उपाय × निरुपाय 

धनवान × निर्धन

पापी × निष्पापी

रोगी × निरोगी

लक्ष * दुर्लक्ष

लोभी × निर्लोभी

व्यसनी × निर्व्यसनी

संदिग्ध × निःसंदिग्ध

स्वार्थी x नि:स्वार्थी

अंधार× उजेड

अटक× सुटका

अध्ययन* अध्यापन

अनुरूपx विजोड

अमृत× विष

अर्थपूर्ण× निरर्थक

अलीकडे× पलीकडे

अवघड* सोपे

आकाश× पाताळ

आघाडीx पिछाडी

आठवणे× विसरणे

आत× बाहेर

आनंद× दुःख

आरंभ× अखेर, शेवट

आळशी× उदयोगी

आशीर्वाद× शाप

आसक्ती× विरक्ती

इकडे× तिकडे

उंच× ठेंगू, बुटका, सखो

उघड* गुप्त/बंद

उच्च× नीच

उताणा× पालथा

उत्कृष्ट× निकृष्ट

उदय× अस्त

उद्घाटन ×समारोप

उद्द्घट× नम्र

उधळ्या* कंजूष

उपकार* अपकार

उपयोगी× निरुपयोगी

उलटा* सुलटा

उष्ण* थंड, शीतल

ऊन * सावली

ओला * कोरडा, सुका

कच्चा× पक्का

मऊ, कोमल×कठीण

कठोर* मृदू, कोमल

कडक× नरम

कडू× गोड

काळा× पांढरा, गोरा

काळोख× प्रकाश

कृतज्ञ× कृतघ्न

कृत्रिम× नैसर्गिक

कृष्ण× धवल

कोवळे* जून, राठ

कौतुक× निंदा

खरे× खोटे

खरेदी* विक्री

खिन्न* प्रसन्न, आनंदी

खोल× उथळ

गच्च× सैल, विरळ

गतकाल× भविष्यकाल

गरीब× श्रीमंत

गिऱ्हाईक×विक्रेता

गुरू× शिष्य

■ गुळगुळीतx खडबडीत, खरखरीत

ग्रामीण× शहरी

ग्राह्यx त्याज्य

घट्ट× सैल

चढण× उतरण

चपळ× मंद

चांगले× वाईट

चूक× बरोबर

चोरx साव

जन्म× मृत्यू

जमा× खर्च

जलद× सावकाश

जळणे× विझणे

ज्येष्ठ× कनिष्ठ

टंचाई× विपुलता

टिकाऊ* कमकुवत

तरुण× म्हातारा

ताजे× शिळे

तारक* मारक

तीक्ष्ण* बोथट

तेजस्वी* तेजहीन

तेजी× मंदी

थोर× लहान

थोरला× धाकटा

दाटx विरळ

दिवस× रात्र

दीर्घ× ऱ्हस्व

दुरुस्त× नादुरुस्त

दुष्ट* सुष्ट

देव × दैत्य, दानव, राक्ष

देशभक्त× देशद्रोही

दोष* गुण

धीट* भित्रा

धूर्त× भोळा, मूर्ख

नफा × तोटा

नम्रता× उद्धटपणा

नवा× जुना

नशीबवानx कमनशिबी

नाशवंतx अविनाशी

निर्भय* भित्रा

निर्मळ× मळका

न्यूनता× विपुलता

पक्काx कच्चा

पहिला× शेवटचा

पाप × पुण्य

पूर्व × पश्चिम

प्रखर × सौम्य

प्रगती* अधोगती

प्रचंड* चिमुकले

प्राचीन× अर्वाचीन

प्रारंभ* अखेर, शेवट

× दुष्मनी, वैर,

बलवान×किरकोळ

× ढ, मठ, मूर्ख

× प्रतिबिंब

* दुर्बल

वाईट

× अबोल, मुका,

बरे × वाईट

प्रेम× द्वेष

बोलका ×मितभाषी

सशक्त × कमकुवत

भाग्यवान × दुर्भागी, अभाग

सुमधुर × कर्कश

मागचा × पुढचा

माथा × पायथा

मान× अपमान

मालक x नोकर

मृत × जिवंत

मित्र× शत्रू

भरती× ओहोटी