शिक्षणाधिकाऱ्यांची “ईडी” चौकशी भ्रष्टाचार प्रकरणाबाबत फडणवीस यांची घोषणा
दोन वर्षात बारा अधिकाऱ्या आटक गेल्या जवळपास दोन वर्षात शिक्षणाधिकारी मुख्याध्यापक लेखाधिकारी अशा पदावरील साधारण बारा अधिकाऱ्यांना लाज घेताना अटक करण्यात आली आहे त्यात नाशिकमध्ये तीन पुणे नागपूर औरंगाबाद नांदेड येथे प्रत्येकी दोन आणि ठाणे येथील एका अधिकाऱ्याचा समावेश आहे सोयीच्या जिल्ह्यात बदली करून घेण्यासाठी आर्थिक देवघेवीची प्रकरणी समोर आली आहेत.
तांत्रिक कृतीमुळे शिक्षण विभागातील भ्रष्ट अधिकाऱ्या विरोधात नाममात्रच कारवाई होते त्यामुळे शिक्षणाधिकाऱ्यांच्या भ्रष्टाचाराला आळा घालण्यासाठी कायद्यात सुधारणा करण्याचा किंवा नवीन कायदा आणण्याचा आदेश शालेय शिक्षण आणि विधी व न्याय विभाग यांना देण्यात येईल-उपमुख्यमंत्री श्री देवेंद्र फडणवीस
नाशिक सह राज्यभरात सातत्याने उघडकीस आलेले शिक्षण विभागातील भ्रष्टाचाराचे प्रकरणे आणि शिक्षण आयुक्तांनी कारवाईसाठी दिलेल्या पत्राच्या पार्श्वभूमीवर आता शिक्षण विभागातील भ्रष्ट अधिकाऱ्यांची अंमलबजावणी संचालन मार्फत चौकशी करण्यात येईल अशी घोषणा उपमुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी गुरुवारी विधानसभेत केली या अधिकाऱ्यांची भेटशील मालमत्ता ही जप्त केली जाईल असेही फडणवीस यांनी स्पष्ट केले.
शिक्षणाधिकाऱ्यांच्या गैरव्यवहाराबाबत बच्चू कडू रहीस शेख यांच्यासह पृथ्वीराज चव्हाण रोहित पवार नाना पटोले योगेश सागर महेश शिंदे अशोक पवार सीमा हिरे आदींनी अधिवेशनात प्रश्न उपस्थित केले शिक्षणाधिकाऱ्यांच्या भ्रष्टाचाराला आळा घालण्यासाठी कठोर पावले उचलण्याची ग्वाही फडणवीस यांनी यावेळी दिली .
शिक्षण आयुक्तांनी शिक्षण विभागातील 40 अधिकाऱ्यांची खोली किंवा गुप्त चौकशी करण्याबाबत लाचलुचपत प्रतिबंधक विभागाच्या महासंचालकांना गेल्या महिन्यात पत्र दिले शिक्षकांची मान्यता तुकड्या मान्यता सरल आयडी देणे दाखवल्यावरील दाखल्यावरील दुरुस्त्या निलंबित अथवा बडतर्फ शिक्षकांना पुन्हा कामावर घेणे अशा अनेक प्रकरणांमध्ये अधिकाऱ्यांकडून भ्रष्टाचार होत असल्याने उघडकीस आले आहे अशा प्रकरणांमधील कायदा करण्यात येईल असेही परमिशन सांगितले सरकार शिक्षणावर सध्या वर्षाला एक लाख कोटी रुपये खर्च करते हा खर्च अन्य राज्याच्या तुलनेत खूपच अधिक असूनही त्या तुलनेत त्याचा परिणाम दिसत नाही त्यामुळे शिक्षण क्षेत्रात बदलाची निश्चितच आवश्यकता असल्याचे फडणवीस यांनी सांगितले अनुदानित खाजगी शाळातील पदभरती उमेदवाराकडून 20 ते 40 लाख रुपये घेतले जातात मात्र शाळेतील बिंदू नामावली गोष्ट पाडली जात नाहीत.
उपस्थिती सक्ती बाबत उपाययोजना.
अलीकडच्या काळात शाळा किंवा महाविद्यालयात केवळ प्रवेश घेऊन शिकवणी वर्गातच वर्षभर शिक्षण घेण्याचे प्रकार वाढल्याचे बाप सदस्यांनी निदर्शनास आणले असता सरकारच्याही गंभीर बाब लक्षात आली असल्याचे फडणवीस यांनी सांगितले.
खाजगी शिकवणे वर्गामुळे शाळा महाविद्यालयातील विद्यार्थी उपस्थितीवर परिणाम झाला आहे त्यातच आता शिकवणी वाले शाळा महाविद्यालयाची परवानगी मानू लागली आहेत.
त्यामुळे आगामी काळात किमान अनुदानित शाळांमध्ये विद्यार्थी उपस्थिती सक्तीची करण्याबाबत शिक्षण विभागास आदेश दिले जातील.
विद्यार्थ्यांची आधार नोंदणी प्रक्रिया शंभर टक्के पूर्ण केल्यानंतर विद्यार्थ्यांची संख्या निश्चितच किती हे समजू शकेल असेही फडणवीस यांनी सांगितले.
भ्रष्टाचाराचा शाब्दिक अर्थ आहे भ्रष्ट पद्धती समाजातील नैतिक मूल्य राखून आत्मवृत्तेसाठी केले जाणारे अशी कृती भ्रष्टाचार म्हणतात भारत आणि इतर विकसनशील देशांमध्ये भ्रष्टाचार झपाट्याने पसरत आहे आपल्यापैकी बरेच जण देशातील राजकारण्यांना भ्रष्टाचारासाठी जबाबदार मानतात पण सत्य हे आहे की देशातील सामान्य नागरिक ही भ्रष्टाचाराच्या विविध प्रकारांमध्ये सहभागी आहेत अशा कोणतेही क्षेत्र भ्रष्टाचाराने अच्युत नाही.
बेकायदेशीर मार्गाने पैसे कमावणे म्हणजे भ्रष्टाचार भ्रष्टाचारात एखादी व्यक्ती आपल्या वैयक्तिक फायद्यासाठी देशाची संपत्ती वापरते देशाच्या प्रगतीच्या मार्गातील हा सर्वात मोठा अडथळा आहे जेव्हा दोष व्यक्तीच्या व्यक्तिमत्त्वात असतो तेव्हा देशात भ्रष्टाचाराचे प्रमाण वाढते.
भ्रष्टाचार ही एक अनैतिक प्रथा आहे ज्यामध्ये व्यक्ती स्वतःच्या छोट्या छोट्या इच्छा पूर्ण करण्यासाठी देशाला संकटात टाकण्यास वेळ घेत नाही देशातील भ्रष्ट नेत्यांनी केलेला घोटाळा हा फक्त भ्रष्टाचारच नाहीतर गुराखी दुधात पाणी मिसळणे हात सुद्धा भ्रष्टाचाराचा एक प्रकार आहे.
देशाचा लवचिक कायदा भ्रष्टाचार ही विकसनशील देशांची समस्या आहे येथे भ्रष्टाचाराचे मुख्य कारण म्हणजे देशाचा लवचिक कायदा बहुतेक भ्रष्ट लोक पैशाच्या आधारे निर्दोष चुकतात गुन्हेगार शिक्षेला घाबरत नाहीत.
लोभ आणि समाधान हा असा विकार आहे ज्यामुळे व्यक्ती खूप खाली पडते एखाद्या व्यक्तीच्या मनात नेहमी आपली संपत्ती वाढवण्याची तीव्र इच्छा असते.
एखाद्या व्यक्तीच्या व्यक्तिमत्त्वावर सवयीचा खूप खोल परिणाम होतो लष्करी सेवानिवृत्त अधिकारी आयुष्यभर निवृत्तीनंतरही प्रशिक्षणा दरम्यान मिळवलेली शिस्त पाळतो त्याचप्रमाणे देशात मोठ्या प्रमाणावर भ्रष्टाचारामुळे लोकांना भ्रष्टाचाराची सवय लागली आहे.
जेव्हा एखाद्या व्यक्तीचा दृढ निश्चय होतो तेव्हा कोणतेही काम करणे अशक्य नसते त्याचप्रमाणे भ्रष्टाचाराचे मुख्य कारण म्हणजे व्यक्तीची इच्छा.
भ्रष्टाचार हा देशातील दिमक आहे जो देशाला आतून पोखर करत आहे हा व्यक्तीच्या व्यक्तिमत्त्वाचा आरसा आहे जो दाखवतो की लोक असमाधान व सवय आणि मन यासारख्या विकारांमुळे संधीचा फायदा कसा घेता येईल.
एखाद्याचे काम प्रामाणिकपणे न करणे हा भ्रष्टाचार आहे म्हणून अशी व्यक्ती भ्रष्ट आहे त्याची विविध रूपे समाजात दिवसेंदिवस दिसतात भ्रष्टाचाराच्या संदर्भात मला असे म्हणणे अयोग्य वाटत नाही की तीच व्यक्ती भ्रष्टाचाराची नाही ज्याला भ्रष्टाचार करण्याची संधी मिळाली नाही.
कार्यालयातील शिपायापासून ते उच्च अधिकारी सरकारी काम करण्यासाठी तुमच्याकडून पैसे घेतात या कामासाठी त्यांना सरकारकडून पगार मिळतो ते आम्हाला मदत करायला तिथे असतात या सर्व देशातील नागरिक त्यांना त्यांचे काम लवकर पूर्ण करण्यासाठी पैसे देतात त्यामुळे हा भ्रष्टाचार आहे.
देशातील राजकारणी लोकांकडून निवडणुकीत पैसा जमीन अनेक भेटवस्तू आणि औषधी वाटले जातात हा निवडणुकीतील घोटाळा हा प्रत्यक्षात भ्रष्टाचार आहे.
नेपोटिझम त्यांचा पदाचा आणि सत्तेचा गैरवापर करून लोकनेपोटी जन्मला प्रोत्साहन देतात तो एखादा प्रिय व्यक्तीला एखाद्या पदाची जबाबदारी देतो यासाठी तो पात्र नाही अशा स्थितीत पात्र व्यक्तीचा त्याच्याकडून हिरावून घेतला जातो.
नागरिकांकडून कर चुकवणे प्रत्येक देशात नागरिकाकडून कर भरण्यासाठी निश्चित प्रमाण असते पण काही लोक सरकारला त्यांच्या उत्पन्नाची अचूक माहिती देत नाहीत आणि कर चुका होतात हे भ्रष्टाचाराचे श्रेणीमध्ये सूचीबद्ध आहे.
शिक्षण आणि क्रीडा क्षेत्रातील लाज घेऊन लोक गुणवंत आणि पात्र उमेदवारांना जागा देत नाही तर त्यांना लाज देणाऱ्यांना देतात.
त्याचप्रमाणे समाजातील इतर लहान ते मोठ्या क्षेत्रात भ्रष्टाचार दिसून येतो जसे की रेशन मध्ये भेसळ बेकायदेशीर घर बांधणी हॉस्पिटल आणि शाळेत अवाजवी फी भाषेतही भ्रष्टाचार मोठ्या प्रमाणावर आहे अजय नवरीच्या शब्दात सात गाठी मध्ये मुळशी प्रेमचंद यांची प्रसिद्ध कथा कथेच्या एका पात्राला लेखकाने दुख चमार असे म्हटले आहे.
समाजात प्रचलित भ्रष्टाचार हा देशाच्या प्रगतीत सर्वात मोठा अडथळा आहे यामुळे गरीब गरीब आणि गरीब होत आहेत देशात बेरोजगारी लाचखोरी गुन्हेगारीचे प्रमाण दिवसेंदिवस वाढत आहे ते भ्रष्टाचारामुळे आहे एखाद्या देशात मोठ्या प्रमाणावर भ्रष्टाचार होत असल्याने त्याचा परिणाम असा होतो की देशाच्या कायदा आणि सुव्यवस्थेवर जागतिक पातळीवर प्रश्नचिन्ह निर्माण होते.
भ्रष्टाचारा वरील उपाय.
भ्रष्टाचाराविरुद्ध कठोर कायदा आपल्या संविधानाच्या लवचिकतेमुळे गुन्हेगारांमध्ये शिक्षेची फारशी भीती नाही त्यामुळे भ्रष्टाचारा विरोधात क** कायदे करण्याची गरज आहे.
कायद्याच्या प्रक्रियेत वेळेचा वापर कायदेशीर प्रक्रियेत जास्त वेळ वाया घालू नये त्यामुळे भ्रष्टाचारींना.
लोकपाल कायद्याची आवश्यकता लोकपाल भ्रष्टाचाराशी संबंधित तक्रारी ऐकण्याचे काम करते त्यामुळे देशात पसरलेला भ्रष्टाचार दूर करण्यासाठी लोकपाल कायदा करणे आवश्यक आहे याशिवाय लोकांमध्ये जागरूकता पसरवणे प्रशासकीय कामात पारदर्शकता निर्माण करणे आणि सरकार आणि न्यायव्यवस्थेकडे लोकांची मानसिकता बदलणे आणि योग्य उमेदवाराला निवडून निवडणूक जिंकून भ्रष्टाचार थांबवता येतो.
सर्व प्रकारच्या भ्रष्टाचारामुळे समाजात समाजाची खूप नुकसान होते आपण सर्वांनी समाजाचे जबाबदार नागरिक म्हणून ही प्रयत्न घेतली पाहिजे की भ्रष्टाचार करू नका परवानगी देऊ नका भ्रष्टाचाराचा शाब्दिक अर्थ भ्रष्ट पद्धती आहे बेकायदेशीर मार्गाने पैसे कमावणे म्हणजे भ्रष्टाचार भ्रष्टाचारात एखादी व्यक्ती आपल्या वैयक्तिक फायद्यासाठी देशाच्या संमतीची श्वसन करते भ्रष्टाचार भारतासह इतर विकसनशील देशांमध्ये केला जात आहे सध्या कोणतेही क्षेत्र भ्रष्टाचाराने बरबटलेली आहे.
कर्मचाऱ्याकडून होण्याची शक्यता असलेल्या भ्रष्टाचाराचा उल्लेख कौटिलच्या अर्थशास्त्रात केला आहे स्वातंत्र्योत्तर भारतात भ्रष्टाचाराची प्रकरणी जगात आणून प्रशासनावर आणि एकूण राजकारणावर संसदेचा अंकुश आणण्यात फिरोज गांधी हे नेते पत्रकार अग्रणी होतें.
भ्रष्टाचाराचे समर्थन
भ्रष्टाचाराचे सहसा उघड उघड समर्थन टाळले जाते असे असले तरी सरकारी बाबू वर्ग अपुरा पगार अथवा महागाईचे कारण पुढे करताना आढळू शकतो काम न करण्या अथवा न होण्यापेक्षा कोणी मागून घेत असेल तर चुकीचे नाही ते आपल्याच अमुकतमुक समाजातील माणसांचा आर्थिक विकास झाला तर त्यात काही वावगे नाही उलट लाच घेणाऱ्या माणसावर टीका करून त्याचे पाय ओढणी कसे चुकीचे आहे हे सांगितले जाते तर काही वेळा त्या पैशातून काही चांगली कामे कशी केली गेली याचे दाखले दिले जातात पण अशी समर्थने एका मर्यादेच्या पुढे जाऊ शकत नाहीत माध्यमातील काही विचारवंत सोयीच्या विकासाकरता भ्रष्टाचार हे अल्पशी किंमत आहे अशी भलावण करतात भ्रष्टाचाराचे समर्थन करताना बऱ्याचदा जपान सारख्या विकासाची विकसित देशाचे उदाहरण सुद्धा दिले जाते.
भ्रष्टाचार व्याख्या
भ्रष्ट म्हणजे अर्धा मिक अधार्मिक आणि किमान अशुद्ध असणावरून खाली उरलेला खराब गाळलेला बर वाटलेला बाटलेला विटाळलेला वगैरे असे वर्तन असलेल्या माणसाला भ्रष्ट माणूस म्हणता येईल त्याची आचरण म्हणजे भ्रष्टाचार न्यायमूर्ती पी व्ही सावंत चौकशी आयोगाने सादर केलेल्या चौकशी अहवालात भ्रष्टाचाराच्या व्याख्येत लाचखोरीबरोबर जबाबदारीच्या पदावर असलेल्या व्यक्तीची पेपरवाही अपव्य पक्ष पक्षपातीपणा यांचाही समावेश केला आहे.
