अमर्त्य सेन (बांग्लाः रोमन लिपीः Amartya Sen) (३ नोव्हेंबर, इ.स. १९३३ हयात) हे बंगाली-भारतीय अर्थशास्त्रज्ञ व तत्त्वज्ञ आहेत. यांना कल्याणाभिमुख अर्थशास्त्रव सामाजिक पर्याय सिद्धान्त या विषयांतील कार्यासाठी इ.स. १९९८ सालचे अर्थशास्त्रातील नोबेल पारितोषिक देऊन गौरवण्यात आले. गरिबी, आरोग्य, शिक्षण, मानवी विकास आणि एकूणच मानवी कल्याण त्यांच्या विचाराचा गाभा आहे. भारतीय केंद्रशासनाने नालंदा विद्यापीठाच्या निर्मितीसाठी इ.स. २००७ साली बनवलेल्या नालंदा मार्गदर्शक समूहाचे हे अध्यक्ष आहेत एकूण ४० वर्षात, ३० हून अधिक भाषांत अमर्त्य सेन यांची पुस्तके प्रकाशित झाली आहे. ते ‘ऑक्सब्रिज कॉलेज’चे पहिले आशियाई प्रमुख आहेत.
अमर्त्य सेनचा जन्म बंगालमधील, ब्रिटिश भारतातील एका बंगाली हिंदू वैद्य कुटुंबात झाला होता. रवींद्रनाथ टागोर यांनी अमर्त्य सेन यांना त्याचे नाव दिले. सेन यांचे कुटुंबीय सध्याचे बांगलादेशमधील वारी आणि माणिकगंज, ढाका येथील होते. त्यांचे
वडील आशुतोष अमर्त्य सेन ढाका विद्यापीठातील रसायनशास्त्र प्राध्यापक, दिल्लीतील विकास आयुक्त आणि तत्कालीन पश्चिम बंगाल लोकसेवा आयोगाचे अध्यक्ष होते. १९४५ मध्ये ते आपल्या कुटुंबासमवेत पश्चिम बंगालमध्ये गेले. सेनची आई अमिता सेन प्रख्यात संस्कृतवादी आणि रवींद्रनाथ टागोर यांचे निकटवर्तीय असलेल्या प्राचीन आणि मध्ययुगीन भारतातील अभ्यासक क्षिती मोहन सेन यांची मुलगी होती.
के.एम. सेन यांनी १९५३ ते १९५४ दरम्यान विश्व भारती विद्यापीठाचे दुसरे कुलगुरू म्हणून काम पाहिले. सेन यांनी १९४० मध्ये ढाका येथील सेंट ग्रेगरी स्कूलमध्ये उच्च माध्यमिक शिक्षणाची सुरुवात केली. १९४१ च्या शेवटी, सेन यांनी शांतीनिकेतन येथे पाथ भवनात दाखल केले, जिथे त्यांनी शालेय शिक्षण पूर्ण केले, ज्यामध्ये त्यांनी उत्कृष्ट कामगिरी केली आणि आपल्या शाळेतील सर्वोच्च क्रमांक मिळविला. बोर्ड आणि आयए संपूर्ण बंगालमध्ये परीक्षा. शाळेमध्ये अनेक पुरोगामी वैशिष्ट्ये होती, जसे की परीक्षेसाठी वेगळी किंवा स्पर्धात्मक चाचणी. याव्यतिरिक्त, शाळेने सांस्कृतिक विविधतेवर जोर दिला आणि उर्वरित जगातील सांस्कृतिक प्रभाव स्वीकारला. १९५१ मध्ये ते कोलकाता येथील प्रेसिडेन्सी कॉलेजमध्ये गेले आणि तेथे त्यांनी बी.ए. कलकत्ता विद्यापीठाचा पदवीधर विद्यार्थी म्हणून गणितातील अल्पवयीन मुलीसह अर्थशास्त्रात प्रथम श्रेणीसह प्रथम श्रेणीमध्ये.
